بررسی رجز در شعر دفاع مقدس

در ادبیّات پایداری ملل مختلف، حماسه ، از جایگاه ویژه ای برخوردارند؛ که به شرح اعمال قهرمانان و پهلوانان و رشادت ها و دلیری های آنان می پردازند. نخستین مضمون و جان مایۀ اشعار حماسی، رجز است. خواندن رجز، جهت برانگیختن روح حماسی تهییج به جنگ، از عصر جاهلیت در اعراب، مرسوم بوده است جنگجویان در میدان نبرد، در مقام بیان فخروشرافت خود و اظهار شجاعت و برتری نسبت به دشمن، به رجزخوانی می پرداخته اند. رجز در ایران باستان نیز، در آثاری چون یادگار زریران، سابقۀ تاریخی دارد و در اوستا نیز، نشانه هایی از توصیف اعمال پهلوانی و رجزخوانی، مشاهده می گردد. رجز که با توجّه به نوع حماسه ، مضمون های متفاوتی دارد و در طول تاریخ، دچار دگرگونی و تغییر گردیده است؛ جزء لاینفک و جدایی ناپذیر شعر دفاع مقدّس است. این پژوهش، ضمن بررسی مفهوم رجز، خاستگاه و جایگاه آن در حماسه های ملّی و مذهبی، به بررسی جایگاه و مقاصد رجز در شعر دفاع مقدّس پرداخته است. ویژگی های سبکی رجز و موارد استفادۀ آن را بررسی نموده و به تأثیر روحی و روانی این ترفند به عنوان سلاحی اثرگذار در حیطۀ جنگ نرم، پرداخته است.